In de tweede helft van de 19de eeuw werden de grenzen vastgesteld van het grondgebied dat het Vaticaan mocht behouden. Dit was slechts een fractie (1/1000ste) van wat het voorheen bezat en bestuurde. Rond 1930 werden deze grenzen opnieuw vastgelegd in een verdrag. Als troostprijs legde Italië de Via della Conciliazione (Weg van de verzoening) aan, waardoor Vaticaanstad een statige laan kreeg die het verbindt met Rome. Daarnaast kreeg het Vaticaan nog meer troostprijzen in de vorm van kerken en gebouwen buiten de stad, zoals het huidige buitenverblijf van de paus in Castel Gandolfo.
Vaticaanstad staat bestuurlijk los van de paus. Net als elders zijn er allerlei voorzieningen zoals een apotheek, een bank, een supermarkt, een postkantoor, een tankstation en zelfs een helihaven en een treinstation, hoewel dat laatste niet meer in gebruik is. De stad wordt bewaakt door de politie van Vaticaanstad en de bekende Zwitserse Garde. Vaticaanstad wordt bestuurd door een soort gemeenteraad met een burgemeester, een kardinaal, die voortdurend overleg moet plegen met de paus als vorst van Vaticaanstad. Er is ook een rechtbank met een kleine gevangenis. Wie echter veroordeeld wordt, moet zijn straf uitzitten in een Italiaanse strafinrichting.
Er wonen ongeveer 800 mensen in Vaticaanstad, afhankelijk van de bron. Dit zijn voornamelijk geestelijken, priesters en zusters. Niemand bezit hier een woning; alles is eigendom van de kerk (Heilige Stoel). Niet alle kardinalen wonen binnen de muren van het Vaticaan; de meesten hebben een appartement ergens in Rome. Binnen de muren werken ongeveer 6000 mensen, waarvan meer dan 4000 voor de Heilige Stoel. De anderen werken voor Vaticaanstad. Het Vaticaan heeft een eigen radiostation en televisiezender. Meer informatie over de stad en zijn bezienswaardigheden vind je op de website www.vaticanstate.va
De Vaticaanse tuinen zijn een oase van rust. Bijna 23 hectaren groot. Je kan deze zien vanop de koepel van de Sint-Pietersbasiliek maar nog mooier is uiteraard als je er zelf kan in wandelen. Er zijn verschillende kleine gebouwen te zien, standbeelden, fonteinen, een Lourdesgrot ... en het voormalige klooster waar paus Benedictus XVI verblijft na zijn aftreden. De tuin bezoeken kan alleen onder begeleiding van een gids.
Wij hebben de tuinen niet bezocht, je hebt bij het binnenkomen van de Vaticaanse musea een klein voorsmaakje van hoe het eruit ziet, je kan blijkbaar te voet of met een busje de tuinen verkennen. Onze gids raadde aan om het bezoek te voet te doen, je hebt dan meer tijd om alles te bekijken.
In de musea van het Vaticaan vind je kunstwerken die de pausen door de eeuwen heen als geschenk hebben ontvangen. Daarnaast zijn er talrijke religieuze voorwerpen tentoongesteld. De musea zijn vaak ondergebracht in de voormalige woonvertrekken van vroegere pausen, wat zorgt voor een afwisselende en boeiende ervaring. Het is echter niet aan te raden om alles te willen bezoeken, dat kan vermoeiend worden.
Van de musea met kunstwerken is de Pinacoteca zeker de moeite waard. Voor religieuze voorwerpen raad ik het Museo Sacro aan, waar je stukken kunt bewonderen die meer dan 1500 jaar oud zijn. Ook de bibliotheek is een bezoek waard.
Wat betreft de woonvertrekken mag je de Stanze di Raffaello en het Appartamento Borgia (bekend van de gelijknamige televisieserie) niet missen. Deze appartementen worden vaak over het hoofd gezien omdat ze in een zijgang liggen vlakbij de Sixtijnse Kapel, waar iedereen naartoe trekt. Als je de kapel verlaat, is het echter moeilijk om terug te keren naar deze appartementen.
We hadden onze tickets geboekt via GetYouGuide.nl met Emotion Club als gids. Een fijne ervaring, goede gids, een beetje chaotisch maar met veel humor en veel weetjes. De tickets waren skip-the-line en deze operator had enkel privileges in het Vaticaan zelf. Zo konden we via een kortere weg naar de Sixtijnse kapel en we moesten ook niet terug naar de ingang om de Sint-Pietersbasiliek te bezoeken. We mochten via een speciale uitgang en de trap van Bernini rechtstreeks naar de ingang van de Basiliek. Omdat het een Jubileumjaar is mochten we binnen via de Heilige Poort. Die gaat enkel open in een heilig jaar en wie erdoor loopt krijgt automatisch een speciale zegen. (zo vertelde onze gids, niet geverifieerd)...
